Het opsporen van illegale ontbossing is niet alleen een technische uitdaging - het is een nalevingsrisico, een risico voor de reputatie en in veel sectoren een wettelijke vereiste. Naarmate de controle rond toeleveringsketens toeneemt, vooral door kaders zoals de EU Deforestation Regulation (EUDR), wenden bedrijven zich tot softwareplatforms die ruwe satellietgegevens omzetten in bruikbare inzichten. Deze tools visualiseren niet alleen het verlies van bomen - ze signaleren risico's in een vroeg stadium, traceren de herkomst en helpen due diligence te bewijzen voor alle goederenstromen. Hieronder wordt nader ingegaan op de oplossingen die organisaties gebruiken om bosbewaking in de praktijk te brengen.
1. EUDR
EUDR is geen softwaretool, maar het is wel de reden waarom de meeste bedrijven nu investeren in oplossingen om ontbossing te monitoren. De verordening vormt het wettelijke kader dat bedrijven dwingt te bewijzen dat hun producten niet afkomstig zijn van ontbost land. Dat betekent dat zelfs het meest geavanceerde traceerplatform alleen nuttig is als het is afgestemd op wat de EUDR feitelijk vereist: geolocatiegegevens, traceerbare toeleveringsketens en risicobeoordeling voor grondstoffen met een hoge prioriteit.
Wij helpen die verschuiving te begrijpen. EUDR draait het traditionele model om: in plaats van autoriteiten te vragen overtredingen te bewijzen, moeten bedrijven bewijzen dat ze de regels naleven. Dat is waar monitoringtools om de hoek komen kijken. Ze ondersteunen het verzamelen van bewijs, maar de regelgeving bepaalt de regels. Onze rol is om die regels duidelijk uit te leggen en bedrijven te helpen de juiste tools en processen toe te passen om compliant te blijven.
Hoogtepunten:
- Definieert wat telt als ontbossingsvrij onder EU-wetgeving
- Dwingt bedrijven om controle-instrumenten te gebruiken voor bewijs in de toeleveringsketen
- Ondersteunt traceerbaarheid door volledige geolocatie van herkomstpercelen te eisen
- Maakt handhaving mogelijk door omgekeerde bewijslast
- Van toepassing op meerdere risicovolle grondstofcategorieën
Voor wie is het het beste?
- Bedrijven die producten met een risico voor de bosbouw op de EU-markt brengen
- Supply chain- en inkoopteams die wereldwijd inkopen
- Juridische teams moeten inzicht krijgen in documentatiedrempels
- ESG- en compliance officers bouwen op risico gebaseerde due diligence-systemen
Contactgegevens:
- Website: eudr.nl
- E-mail: info@eudr.com
- Adres: Robert-Bosch-Str. 7, 64293 Darmstadt, Duitsland
- Telefoon: +49 6151 2776497
2. Wereldwijde boswacht
Global Forest Watch biedt toegang tot bijna realtime satellietgegevens voor het volgen van bosverlies over de hele wereld. Hoewel het geen software is voor het beheren van naleving, speelt het een cruciale rol bij het ondersteunen van het opsporen van illegale ontbossing, met name in de vroege stadia van het kappen van land. Het platform biedt interactieve kaarten, dashboards en gegevenslagen waarmee bedrijven de verandering in bosbedekking in hun inkoopgebieden kunnen visualiseren.
In de context van de EUDR en vergelijkbare regelgeving helpen hulpmiddelen als deze om vast te stellen of aan grondstoffen gekoppelde percelen vrij zijn van recente ontbossing. Ze vervangen geen wettelijke due diligence-processen, maar ze bieden een geloofwaardige gegevensbron die kan worden gebruikt bij risicobeoordelingen van de toeleveringsketen. Door deze inzichten in een vroeg stadium te integreren, kunnen bedrijven beter bepalen waar meer gedetailleerde verificatie of controles ter plaatse nodig zijn.
Hoogtepunten:
- Biedt satellietgebaseerde bewaking van bosbedekking
- Geeft waarschuwingen over recente ontbossingsgebeurtenissen
- Inclusief openbare dashboards en downloadbare gegevens
- Kan worden gebruikt ter ondersteuning van risicobeoordelingen onder EUDR
- Geen registratie nodig om toegang te krijgen tot de belangrijkste kaartfuncties
Voor wie is het het beste?
- Duurzaamheidsteams die gegevens voor vroegtijdige waarschuwing nodig hebben
- Inkoopmanagers die werken in toeleveringsketens met een bosrisico
- NGO's en externe controleurs die controles uitvoeren op landgebruik
- Compliance-teams op zoek naar kruisverwijzingen voor landsourcing
- Onderzoekers monitoren regionale ontbossingstrends
Contactgegevens:
- Website: www.globalforestwatch.org
- E-mail: Kaitlyn.Thayer@wri.org
- Facebook: www.facebook.com/globalforests
- Twitter: x.com/globalforests
- LinkedIn: www.linkedin.com/showcase/globalforestwatch
- Instagram: www.instagram.com/globalforests
3. Omdena
Omdena gebruikt AI om ontbossing te helpen opsporen en voorspellen door grote hoeveelheden satellietbeelden en contextuele gegevens te analyseren. Hun oplossingen zijn geen kant-en-klare nalevingssoftware, maar projectgebaseerde AI-toepassingen die zijn ontwikkeld voor het identificeren van patronen in bosverlies, wegenaanleg of ongeoorloofde kap. Dit soort modellering helpt organisaties te begrijpen waar illegale ontbossing waarschijnlijk zal plaatsvinden, niet alleen waar het al heeft plaatsgevonden.
Ze hebben ook gewerkt aan projecten met betrekking tot het opsporen van illegale houtkap, herbebossingsplanning en landherstel, die allemaal te maken hebben met de regelgevende druk van kaders zoals EUDR. Wat hun aanpak nuttig maakt, is de aangepaste aard van hun werk - het combineren van lokale factoren, voorspellende modellen en beeldmateriaal om risicozones en operationele blinde vlekken op te sporen voordat ze in overtredingen veranderen.
Hoogtepunten:
- Ontwikkelt AI-modellen voor ontbossingsdetectie en risicovoorspelling
- Ondersteunt identificatie van illegale houtkappatronen
- Maakt het mogelijk aangepaste modellen te maken op basis van landgebruik en menselijke activiteit
- Partners met organisaties voor bewakingsoplossingen op maat
- Vereist geen gegevensoverdracht van derden
Voor wie is het het beste?
- Organisaties die AI-tools op maat nodig hebben voor sourcing met een hoog risico
- Teams die werken met gefragmenteerde of grootschalige landdatasets
- Duurzaamheidsanalisten brengen factoren ontbossing in kaart
- Lokale belanghebbenden die prioriteit willen geven aan herbebossingszones
- Onderzoeksgroepen die de dynamiek van landgebruik op lange termijn bestuderen
Contactgegevens:
- Website: www.omdena.com
- Facebook: www.facebook.com/OmdenaAI
- Twitter: x.com/OmdenaAI
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/omdena
- Instagram: www.instagram.com/omdenaglobal
4. EOSDA LandViewer
EOSDA LandViewer is een hulpmiddel voor de analyse van satellietbeelden waarmee zowel legale als illegale ontbossing kan worden opgespoord. Hoewel het niet is gepositioneerd als nalevingssoftware, draagt het direct bij aan de workflows voor het monitoren van ontbossing. Gebruikers kunnen een regio selecteren, vegetatie-indexen toepassen en historische trends analyseren om kaalslag te signaleren die mogelijk in strijd is met het inkoopbeleid of de wettelijke normen.
In samenhang met EUDR helpt dit platform bij het verifiëren of er ontbossing heeft plaatsgevonden binnen specifieke percelen, door visueel en analytisch bewijs te leveren. Het ondersteunt meerdere spectrale indices zoals NDVI, EVI en NBR, waardoor het mogelijk is om kaalkap, degradatie en zelfs vroege tekenen van uitdroging in kwetsbare gebieden te detecteren. Voor bedrijven die due diligence moeten aantonen, voegt dit type monitoringtool een sterke laag van traceerbaarheid toe zonder dat inspecties in het veld nodig zijn.
Hoogtepunten:
- Detecteert bosverlies met behulp van satellietbeelden met hoge resolutie
- Ondersteunt geavanceerde vegetatie-indexanalyse (NDVI, EVI, NBR, etc.)
- Maakt aangepaste toewijzing van interessegebieden mogelijk
- Hiermee kunnen gebruikers zowel legale als illegale ontbossing beoordelen
- Komt overeen met de gegevensvereisten onder de regels voor ontbossingsvrije inkoop
Voor wie is het het beste?
- Bedrijven die validatie van landgebruik op basis van beelden nodig hebben
- Analisten monitoren de gezondheid van bossen in meerdere regio's
- Compliance teams bereiden documentatie voor EUDR voor
- Milieuconsultants die ontbossingsclaims verifiëren
Contactgegevens:
- Website: eos.nl
- E-mail: sales@eosda.com
- Facebook: www.facebook.com/EOSDA
- Twitter: x.com/eos_da
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/eos-data-analytics
- Instagram: www.instagram.com/eosdataanalytics
- Adres: 800 W. El Camino Real, Suite 180, Mountain View, CA 94040 VS
5. MAAP (Monitoring of the Andes Amazon Program)
MAAP biedt realtime bosbewaking in het hele Amazonegebied met behulp van een combinatie van satellietbeelden, drones, radar en aangepaste algoritmen. De tool is ontworpen om illegale ontbossing te detecteren op het moment dat het gebeurt en om gebieden met een hoog risico te markeren voor verder onderzoek. Het wordt beheerd door Amazon Conservation en is een belangrijk hulpmiddel geworden voor wetshandhavers en lokale groepen die ongeoorloofde ontbossing in moeilijk toegankelijke gebieden opsporen.
MAAP vervangt geen due diligence-systemen, maar speelt wel een directe ondersteunende rol bij het identificeren van mogelijke illegale activiteiten. Rapporten worden zowel openbaar als vertrouwelijk uitgebracht, afhankelijk van het geval, en het platform helpt belanghebbenden om te bepalen waar dringend aandacht nodig is. Voor toeleveringsketens of inkoopregio's die overlappen met landen in het Amazonegebied, kunnen de gegevens van MAAP worden gebruikt voor verificatie-inspanningen die zijn afgestemd op de EUDR.
Hoogtepunten:
- Detecteert illegale ontbossing met behulp van realtime satelliet- en radarbeelden
- Omvat het volledige Amazonegebied in negen landen
- Ondersteunt wetshandhaving en lokale responsteams
- Identificeert het urgentieniveau en de locatie van bosverlies
- Combineert meerdere sensoren en aangepaste waarschuwingsalgoritmen
Voor wie is het het beste?
- Organisaties die grondstoffen inkopen in het Amazonegebied
- Overheidsinstanties die hiaten in de handhaving opsporen
- NGO's die betrokken zijn bij de bescherming van land of het toezicht op rechten
- Bedrijven die externe waarschuwingen nodig hebben om hun risico's in de toeleveringsketen in te schatten
- Verificatiepartners die ontbossing screenen
Contactgegevens:
- Website: www.maapprogram.org
- Facebook: www.facebook.com/AmazonConservation
- Twitter: x.com/ACA_DC
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/amazon-conservation-association
- Instagram: www.instagram.com/amazonconservation
6. GRAS
GRAS biedt diensten voor het monitoren van veranderingen in landgebruik en ontbossing die op maat zijn gemaakt voor risicoanalyses van de toeleveringsketen. Het ondersteunt bedrijven die zich inzetten voor een ontbossingsvrije productie door de geschiedenis van het land te verifiëren en gebieden te identificeren waar recentelijk of in het verleden bossen zijn gekapt. GRAS maakt gebruik van teledetectie, het volgen van de uitbreiding van gewassen en satellietgebaseerde risicomodellen om schendingen of leveranciers met een hoog risico te signaleren voordat ze in de toeleveringsketen terechtkomen.
Voor EUDR-naleving of vergelijkbare kaders helpt GRAS te bevestigen of land ontbost is voordat de inkoop begon. Het vervangt geen interne systemen, maar voegt een technische laag toe die bedrijven kunnen gebruiken om regio's vooraf te screenen, claims van leveranciers te valideren of zich voor te bereiden op certificeringsaudits door derden. Het helpt ook bij het documenteren van gevallen van niet-naleving die anders moeilijk te bewijzen zouden zijn.
Hoogtepunten:
- Volgt historische en recente ontbossing op veld- of regionaal niveau
- Ondersteunt analyse van verandering in landgebruik door gewassen
- Gebruikt satellietbeelden om beschermde zones en zones met een hoog koolstofgehalte te bewaken
- Kan worden gebruikt om de ontbossing in herkomstgebieden te controleren
- Biedt pre-auditbeoordelingen en certificeringsondersteuning
Voor wie is het het beste?
- Bedrijven die grondstoffen met een hoog ontbossingsrisico kopen
- Certificeringsinstanties die onafhankelijke verificatie van landgebruik vereisen
- Supply chain managers willen vroegtijdige risico's signaleren
- ESG-teams brengen historische landveranderingen bij leveranciers in kaart
- Auditors die in afgelegen of moeilijk toegankelijke regio's werken
Contactgegevens:
- Website: www.gras-system.org
- E-mail: info@gras-system.org
- Adres: Hohenzollernring 72, D-50672 Keulen
- Telefoon: +49-221-50802030
7. UP42
UP42 biedt satellietgebaseerde mogelijkheden voor ontbossingsmonitoring via een modulair platform dat rechtstreeks in bestaande workflows kan worden geïntegreerd. Het is geen op zichzelf staande app, maar een backend systeem voor gegevensverwerking waar gebruikers beelden kunnen selecteren, algoritmen voor ontbossingsdetectie kunnen toepassen en de resultaten als API-klare bestanden kunnen uitvoeren. Deze flexibiliteit maakt het een nuttige optie voor teams die ontbossingsgegevens willen zonder nog een volledige softwarelaag te hoeven beheren.
Vanuit het oogpunt van regelgeving ondersteunt UP42 het toezicht op illegale ontbossing door herhaalbare, traceerbare outputs te leveren die laten zien wanneer en waar bosverlies heeft plaatsgevonden. Het systeem kan worden gebruikt voor het geautomatiseerd volgen van grote inkoopzones en helpt landveranderingen in de loop van de tijd te documenteren. Voor teams die hun eigen nalevingsstacks bouwen, maken UP42's API en SDK het eenvoudig om geospatiale waarschuwingen in due diligence flows te pluggen.
Hoogtepunten:
- Levert waarschuwingen voor ontbossing met hogeresolutiebeelden
- Ondersteunt automatisering via Python SDK en API
- Compatibel met verschillende satellietbronnen (Sentinel, Pleiaden, enz.)
- Biedt binaire en heatmap-uitvoer voor bosveranderingsgebeurtenissen
- Kan worden geïntegreerd in interne compliance- of GIS-tools
Voor wie is het het beste?
- Tech teams bouwen hun eigen landmonitoring tools
- Grote organisaties die schaalbare geospatiale workflows nodig hebben
- ESG-afdelingen die de voorkeur geven aan directe integratie boven nieuwe platforms
- Consultants die aangepaste sourcingdashboards ontwikkelen
Contactgegevens:
- Website: up42.com
- E-mail: sales@up42.com
- Facebook: www.facebook.com/up42Official
- Twitter: x.com/UP42_
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/up42
- Instagram: www.instagram.com/up42official
- Adres: Umspannwerk Kreuzberg, Ohlauer Str 43, Berlijn
8. ARBIO Open Source Monitoring
ARBIO legt de nadruk op het behoud van het Amazonewoud, het monitoren van wilde dieren met cameravallen en duurzaam beheer, maar promoot of levert niet expliciet goedkope, open tools of satellietbeelden voor lokale ontbossingsdetectie, zoals wordt beweerd. Hoewel dit geen commercieel platform of regulerend hulpmiddel is, versterkt de methode van ARBIO de vroegtijdige detectielaag in lokale ontbossingsmonitoring.
Door de beschikbaarheid en het gebruik van ruimtelijke gegevens op grondniveau te verbeteren, dragen deze tools bij aan een snellere rapportage en reactie op illegale activiteiten. Voor organisaties of rechtsgebieden die te maken hebben met afgelegen of te weinig gecontroleerde regio's, kan dit soort open infrastructuur een aanvulling vormen op nalevingskaders zoals EUDR door vroeg bewijs te leveren van verstoring van land.
Hoogtepunten:
- Bevordert monitoring op lokaal niveau met behulp van open source software
- Ontbossing opsporen met vrij beschikbare satellietbeelden
- Richt zich op real-time reacties op de grond op bosveranderingen
- Ondersteunt training en capaciteitsopbouw op gemeenschapsniveau
- Vult bredere regelgevingskaders aan met lokale input
Voor wie is het het beste?
- Bosbeheerders in afgelegen gebieden in het Amazonegebied
- NGO's die vroegtijdige opsporing van illegale houtkap ondersteunen
- Gemeenschapsgroepen die zich bezighouden met landrechten en natuurbehoud
- Lokale overheden hebben lichte, kostenloze oplossingen nodig
- Projecten die top-downregulering combineren met bottom-upgegevens
Contactgegevens:
- Website: www.arbioperu.org
- E-mail: info@arbioperu.org
- Facebook: www.facebook.com/arbioperu
- Twitter: x.com/ArbioPeru
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/asociacion-arbio-amazonia
- Instagram: www.instagram.com/arbioperu
9. osapiens HUB voor EUDR
Osapiens HUB for EUDR is een speciaal nalevingsplatform dat is ontworpen om processen rond de EU ontbossingsverordening te automatiseren. Hoewel het geen monitoringtool in de traditionele zin van het woord is, bevat het satellietgebaseerde risicobeoordelingen van ontbossing die bedrijven helpen om probleemgebieden te identificeren voordat de inkoop begint. Deze inzichten worden direct geïntegreerd in het due diligence-proces en dragen bij aan de vereiste indiening van geolocatiegebonden verklaringen bij de EU-autoriteiten.
De tool functioneert als een gestructureerde workflowomgeving die gegevensverzameling, risicoscoring, input van leveranciers en het opstellen van verklaringen samenbrengt. In de context van illegale ontbossing biedt osapiens HUB de structuur om te bewijzen dat specifieke landpercelen niet recentelijk zijn ontbost, met behulp van geïntegreerde ruimtelijke gegevens en op regels gebaseerde beoordelingslogica.
Hoogtepunten:
- Automatiseert risicobeoordelingen van ontbossing met behulp van satellietgegevens
- Due Diligence-verklaringen voorbereiden en indienen voor EUDR
- Integreert leveranciersgegevens, geolocatie en controledocumentatie
- Inclusief legaliteitscontroles en op bewijs gebaseerde risicobeperking
- Ondersteunt workflows voor handelaren, operators en exporteurs
Voor wie is het het beste?
- Bedrijven die producten met een bosrisico importeren of verkopen in de EU
- Juridische en compliance teams die regelgevingsaanvragen beheren
- Inkoopafdelingen die de ontbossingsstatus op perceelsniveau verifiëren
- Ondernemingen die behoefte hebben aan gestructureerde due diligence en traceerbaarheid
- Belanghebbenden die zich voorbereiden op EUDR-audits of controles door derden
Contactgegevens:
- Website: osapiens.com
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/osapiens
10. Nationale bosbewakingssystemen van de FAO (NFMS)
FAO ondersteunt overheden bij het opzetten van bosbewakingssystemen op nationale schaal die satellietlandmonitoring, bosinventarisaties en geospatiale analyse-instrumenten combineren. Deze systemen zijn geen plug-and-play software, maar door de overheid beheerde platforms die gebouwd zijn voor consistente en controleerbare rapportage van landgebruik en bosveranderingen. Ze vormen de technische ruggengraat voor REDD+ rapportage, nationale koolstofboekhouding en verificatie van legaal bosgebruik.
Voor het opsporen van illegale ontbossing helpen NFMS-platforms bij het identificeren en kwantificeren van ongeoorloofde veranderingen in landgebruik. Veel platforms bevatten geoportalen voor het publiek of integreren met open source tools zoals Collect Earth en SEPAL. Hun rol in regelgevende kaders is fundamenteel: ze genereren de activiteitsgegevens die ten grondslag liggen aan nationale rapportage, due diligence en op bewijs gebaseerde handhaving.
Hoogtepunten:
- Maakt het mogelijk ontbossing op landenniveau te monitoren met satelliet- en inventarisatiegegevens
- Ondersteunt nationale broeikasgasinventarissen en boskoolstofrapportage
- Omvat tools zoals SEPAL en Collect Earth voor gegevensinvoer en visualisatie
- Biedt technische training en ondersteuning bij systeemintegratie
- Kan bijdragen aan de naleving van wereldwijde bosgerelateerde regelgeving
Voor wie is het het beste?
- Nationale overheden beheren transparantie in de bosbouwsector
- Ministeries verantwoordelijk voor landgebruik en emissierapportage
- Internationale partners die REDD+ en klimaatdoelstellingen ondersteunen
- Certificeringsinstanties op zoek naar gevalideerde gegevens op landschaal
Contactgegevens:
- Website: www.fao.org
- E-mail: FAO-HQ@fao.org
- Facebook: www.facebook.com/UNFAO
- Twitter: x.com/FAO
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/fao
- Instagram: www.instagram.com/fao
- Adres: Viale delle Terme di Caracalla, 00153 Rome, Italië
- Telefoon: (+39) 06 57051
Conclusie
Er is niet één tool die illegale ontbossing oplost. Wat we in plaats daarvan zien is een netwerk van systemen - sommige open-source, sommige regelgevend, andere volledig commercieel - die parallel werken om de zichtbaarheid en controleerbaarheid van landgebruik te verbeteren. Van realtime satellietwaarschuwingen tot nationale inventarisatiesystemen en nalevingscentra die zijn afgestemd op de EUDR, elke oplossing speelt een andere rol in de keten van detectie, verificatie en documentatie.
Nu regelgeving zoals de EU Deforestation Regulation de verantwoordelijkheid verschuift naar bedrijven en leveranciers, zijn monitoringtools niet langer slechts technische toevoegingen - ze zijn een functionele vereiste. De uitdaging is nu om deze tools te integreren op een manier die de echte inkoopvoorwaarden weerspiegelt, zonder het proces van due diligence te ingewikkeld te maken. Of je nu inkoopt bij Amazon of de gegevens van je leveranciers van achter je bureau beheert, begrijpen welke tool waar past is een belangrijk onderdeel om op één lijn te blijven - niet alleen met naleving, maar met het grotere plaatje van bosbescherming.
