Illegale ontbossing is niet langer alleen een natuurbeschermingskwestie - het is nu nauw verbonden met de manier waarop bedrijven over de grenzen heen opereren. Nu de EU Deforestation Regulation (EUDR) van kracht is en er wereldwijd meer druk is voor transparantie in landgebruik, kunnen bedrijven het zich niet veroorloven om bosbewaking als een bijproject te behandelen. Tools die het kappen van land bijhouden, risico's signaleren en het bewijs leveren van legaliteit worden belangrijke onderdelen van de naleving van de toeleveringsketen.
Hieronder staan een paar organisaties die met oplossingen zijn gekomen - sommige technisch, andere vanuit de gemeenschap - die allemaal gericht zijn op het aanpakken van illegale ontbossing vanuit verschillende invalshoeken.
1. EUDR
EUDR.co biedt adviesdiensten aan om bedrijven te helpen voldoen aan de eisen van de EU ontbossingsverordening, waarbij de nadruk ligt op het in kaart brengen van de risico's van de toeleveringsketen en de voorbereiding van due diligence, maar biedt geen monitoringinstrumenten of gegevens aan. Onze rol is gericht op het helpen van bedrijven bij het begrijpen, voorbereiden en aanpassen aan de wettelijke vereisten die nu bepalen hoe ontbossing gerelateerde grondstoffen worden behandeld op de EU-markt. Voor organisaties die te maken hebben met de import van koffie, cacao, hout, soja en soortgelijke producten is duidelijkheid over wat als "illegale ontbossing" geldt niet alleen belangrijk, maar nu ook een wettelijke noodzaak.
We helpen teams bij het in kaart brengen van de risico's van hun toeleveringsketen, het identificeren van hiaten in gegevens en documentatie en het opstellen van due diligence-rapporten in overeenstemming met de omgekeerde bewijslastclausule die door de EUDR is ingevoerd. Onze focus ligt op de uitvoerbare kant van monitoring - ervoor zorgen dat zodra ontbossing wordt gedetecteerd of vermoed, dit op de juiste manier wordt geëscaleerd en gedocumenteerd. Hierdoor is ons werk nauw verbonden met het monitoren van illegale ontbossing, vooral als het gaat om het bewijzen van de legaliteit van producten.
Hoogtepunten:
- Helpt verduidelijken hoe EUDR illegale ontbossing definieert
- Ondersteunt documentatie en traceerbaarheid van de toeleveringsketen
- Stelt rapporten op die zijn afgestemd op de omgekeerde bewijslast
- Richt zich op risicovolle grondstofketens (bijv. soja, cacao, hout)
Diensten:
- Regelgevende ondersteuning en EUDR-advies
- Risico's in de toeleveringsketen in kaart brengen
- Voorbereiding due diligence-rapport
- Document- en gegevensaudit
- Richtlijnen voor het omgaan met vermoedelijke niet-naleving
Contactgegevens:
- Website: eudr.nl
- E-mail: info@eudr.com
- Adres: Robert-Bosch-Str. 7, 64293 Darmstadt, Duitsland
- Telefoon: +49 6151 2776497
2. Satelligence
Satelligence brengt radarsatellietgegevens in het gesprek over ontbossing - vooral op plaatsen waar traditionele beeldvorming door wolken nutteloos is. Ze maken deel uit van het RADD-initiatief (Radar for Detecting Deforestation), dat verstoringen in het bosareaal vroeg detecteert, zelfs in regenachtige of afgelegen gebieden.
Hun voordeel zit in de manier waarop ze waarschuwingen prioriteren. In plaats van teams te overspoelen met signalen, helpen ze de aandacht te richten op handhavingsteams of NGO's die snel kunnen handelen. Ze zijn begonnen met schaalvergrotingen in Zuidoost-Azië, maar worden nu gevoed door bredere systemen zoals Global Forest Watch. Hun werk raakt palmolie, soja, cacao - overal waar verandering in landgebruik van belang is.
Hoogtepunten:
- Gebruikt radar (Sentinel-1) voor bewaking tegen wolken
- Actief in Zuidoost-Azië, nu wereldwijd aan het opschalen
- Helpt bij het prioriteren van waarschuwingen voor reacties ter plaatse
- Levert gegevens aan GFW en vergelijkbare systemen
Diensten:
- Op radar gebaseerde storingswaarschuwingen
- Integratie met Earth Engine en GFW
- Prioriteiten voor handhaving
- Bosbewakingssysteem opzetten
Contactgegevens:
- Website: satelligence.com
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/satelligence
3. ForestLink (Rainforest Foundation UK)
ForestLink kiest voor een ground-up benadering. In plaats van alleen op satellieten te vertrouwen, stellen ze lokale gemeenschappen in staat om illegale kap zelf te melden - zelfs vanuit diepe bosgebieden zonder mobiel signaal. De waarschuwingen worden per satelliet verstuurd, zodat handhavingsteams direct vanaf de grond realtime updates kunnen krijgen.
Het is een verschuiving van top-downmonitoring naar iets dat meer gedecentraliseerd en mensgestuurd is. Lokale kennis voegt context toe die satellietbeelden kunnen missen - zoals of een kap legaal is of dat landrechten worden geschonden. ForestLink helpt deze lokale rapporten te koppelen aan systemen die er daadwerkelijk iets mee kunnen doen.
Hoogtepunten:
- Maakt realtime waarschuwingen vanuit afgelegen bossen mogelijk
- Werkt zelfs zonder mobiele netwerken
- Versterkt verbindingen tussen gemeenschap en autoriteit
- Biedt bewijs van lokale waarnemers
Diensten:
- Mobiele app met satellietverbinding voor boswaarschuwingen
- Scholing en inzet voor de gemeenschap
- Hulpmiddelen om schendingen van landrechten te documenteren
- Steun voor NGO's op het gebied van bosbeheer
Contactgegevens:
- Website: forestlink.org
- E-mail: info@rainforestuk.org
- Facebook: www.facebook.com/rainforestfoundationuk
- Twitter: x.com/RFUK
- Instagram: www.instagram.com/rainforestfoundationuk
- Adres: Suite 201, Pill Box Studios, 115 Coventry Road, Londen E2 6GG, Verenigd Koninkrijk
- Telefoon: +44 (0) 20 7485 0193
4. Planeet
Planet hanteert een hoogfrequente benadering van satellietmonitoring - we hebben het over bijna dagelijks beeldmateriaal, waardoor het zeer geschikt is voor het volgen van bosveranderingen voordat ze uitgroeien tot grotere problemen. Hun satellieten registreren illegale kap, aantasting en andere verschuivingen in landgebruik die mogelijk voorbijgaan aan tools met een lagere resolutie, vooral in uitgestrekte of afgelegen gebieden.
Ze brengen ook historische beelden in de mix, zodat het makkelijker is om de verstoringen van vandaag te vergelijken met de basiswaarden uit het verleden. Dat is vooral handig als je te maken hebt met verificatietaken zoals REDD+, MRV of nalevingsrapportage. Voor iedereen die werkzaam is in handhaving of landbeheer, kunnen de regelmaat en resolutie van Planet's gegevens opsporing versnellen en helpen overtredingen op te sporen terwijl ze nog uitvoerbaar zijn.
Hoogtepunten:
- Bijna-dagelijkse satellietdekking met hoge resolutie
- Helpt boskap vroegtijdig te herkennen, zelfs in grote gebieden
- Archiefbeelden ondersteunen basislijnvergelijkingen
- Gebruikt in REDD+ en MRV programma's
- Voldoet aan de monitoringbehoeften van de publieke en private sector
Diensten:
- PlanetScope en SkySat-beelden voor detectie van landveranderingen
- Analyse van bosgezondheid en vegetatie
- Basiskaarten voor regelgevend en operationeel gebruik
- API-integratie met bosbouwplatforms
Contactgegevens:
- Website: www.planet.com
- E-mail: press@planet.com
- Facebook: www.facebook.com/PlanetLabs
- Twitter: x.com/planet
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/planet-labs
- Instagram: www.instagram.com/planetlabs
- Adres: 645 Harrison Street, 4e verdieping, San Francisco, CA 94107
5. ICEYE
ICEYE brengt iets heel anders: radarsatellieten. Deze werken ongeacht het weer, het tijdstip van de dag of de bewolking - wat ze vooral nuttig maakt in tropische bossen of tijdens regenseizoenen wanneer optische beelden niet volstaan. Hun SAR-technologie (Synthetic Aperture Radar) spoort zelfs kleine verschuivingen in landgebruik op, zoals wegen die worden gekapt of bossen die zonder vergunning worden gekapt.
Voor compliance teams ligt het voordeel hier in hoe betrouwbaar de gegevens zijn. Als je zicht moet hebben op risicozones voor ontbossing of wilt controleren of veranderingen in landgebruik overeenkomen met wettelijke grenzen, dan kan de radartoevoer van ICEYE deze controles ondersteunen. Het gaat niet alleen om het spotten van activiteiten - het gaat erom dat je dit ondersteunt met harde gegevens die standhouden wanneer je vragen krijgt over de legaliteit.
Hoogtepunten:
- Dag en nacht bosbewaking onder alle weersomstandigheden met radar
- Maakt dagelijkse updates mogelijk vanaf dezelfde positie
- Handig om illegale wegen op te sporen of vroegtijdig te ruimen
- Detecteert subtiele veranderingen in bossen met hoge dichtheid
Diensten:
- SAR-beeldvorming voor bosgebieden
- Aangepaste bewakingsschema's op basis van risico
- Levering van analyseklare gegevens
- Detectie van illegale landomzetting of infrastructuur
Contactgegevens:
- Website: www.iceye.com
- Facebook: www.facebook.com/iceye
- Twitter: x.com/iceye_global
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/iceye
- Adres: Maarintie 6, 02150 Espoo, Finland
6. Swift Geospatiaal
Swift Geospatial combineert satellietbeelden met GIS-technologie om ontbossing in realtime te volgen - met een sterke nadruk op het signaleren van illegale activiteiten zoals houtkap, oprukking of uitbreiding van plantages. Ze hebben tools ontwikkeld die niet alleen veranderingen detecteren, maar deze ook in hun context plaatsen, wat belangrijk is als je de legaliteit probeert aan te tonen of de EUDR-vereisten probeert voor te blijven.
Hun diensten gaan ook dieper in op natuurbeschermingsplanning. Dit omvat bosinventarisaties, het schatten van koolstofvoorraden en trendanalyses - allemaal relevant wanneer je de impact in kaart brengt of bewijs voorbereidt voor duurzame inkoop. Dit is met name relevant voor risicovolle grondstoffen zoals cacao, palmolie en hout, waar het monitoren van landgebruik niet alleen een best practice is - het wordt zelfs wet.
Hoogtepunten:
- Real-time waarschuwingen voor ontbossing via GIS
- Illegale houtkap, onteigening en landomzetting aanpakken
- Inclusief kartering voor biomassa en koolstofgegevens
- Gebouwd met EUDR-gerichte basisproductsectoren in gedachten
Diensten:
- Satellietbewaking voor illegale activiteiten
- Kaarten met hoge resolutie van veranderingen in bosbedekking
- Dashboards voor het bijhouden van naleving
- Schatting van koolstofvoorraden en biomassa
Contactgegevens:
- Website: swiftgeospatial.solutions
- E-mail: info@swiftgeospatial.solutions
- Facebook: www.facebook.com/swiftgeospatial
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/swift-geospatial
- Instagram: www.instagram.com/swiftgeospatial
- Adres: CSIR, Gebouw 4, 1e Verdieping, Meiring Naudé Rd, Brummeria, Pretoria, 0184
- Telefoon: +27 12 756 4950
7. CollectiveCrunch
CollectiveCrunch combineert AI met teledetectiegegevens, waaronder SAR- en satellietbeelden, om bossen te bewaken met een minimum aan mensen op de grond. Hun platform markeert kaalkap, stormschade en uitbraken van plagen in bijna realtime, wat handig is als je grote of moeilijk bereikbare bosgebieden in de gaten wilt houden.
Ze volgen ook bostrends in de loop van de tijd, wat het makkelijker maakt om de gezondheid te evalueren, ongeoorloofde activiteiten op te sporen of gewoon op de hoogte te blijven voor rapportagedoeleinden. Voor toeleveringsketens die gebonden zijn aan bosgrondstoffen - en vooral die onder druk staan van de EUDR - helpt dit soort zichtbaarheid om te bewijzen dat de inkoop geen verband houdt met recente ontbossing of illegale kap.
Hoogtepunten:
- AI-gestuurd platform voor het bewaken van afgelegen bossen
- Bijna realtime detectie van storingen
- Signaleert illegale houtkap, stormschade en ongedierte
Diensten:
- Geautomatiseerde waarschuwingen voor bosveranderingen
- Monitoren en analyseren van de gezondheid van bossen
- Event-gebaseerde inventarisupdates
- Trend- en risicoanalyse van tijdreeksen
Contactgegevens:
- Website: www.collectivecrunch.com
- E-mail: info@collectivecrunch.com
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/collectivecrunch
- Adres: Keilaranta 6, 02150 Espoo BTW
8. Nadar
Het platform van Nadar helpt bedrijven om de toestand van de bossen in de gaten te houden met behulp van satellietgegevens in combinatie met machine learning. Of het nu gaat om ontbossingssignalen, het bijhouden van koolstofvoorraden of het in kaart brengen van veranderingen in landgebruik, hun tools zijn ontwikkeld om te voldoen aan de werkelijke behoeften op het gebied van regelgeving - met name voor teams die werken aan EUDR-naleving.
Ze bieden zowel een dashboard voor de gebruiker als API's die klaar zijn voor integratie, zodat je hun systeem in je eigen workflows kunt pluggen. Wat ze nuttig maakt in deze sector is de manier waarop ze bosgegevens uitsplitsen in bruikbare inzichten voor due diligence en traceerbaarheid - met name voor bedrijven die cacao, rubber, hout of andere bosbouwproducten inkopen.
Hoogtepunten:
- Volgt ontbossing en koolstofgegevens via satelliet
- Ontworpen voor gebruik in tropische, gematigde en boreale bossen
- Gebouwd met EUDR-naleving en due diligence in het achterhoofd
- Biedt zichtbaarheid van sourcingrisico's en ondersteuning bij traceerbaarheid
Diensten:
- Op satelliet gebaseerde bos- en landmonitoring
- Digitale MRV voor rapportage over koolstofvoorraden
- Hulpmiddelen om ontbossingsvrije herkomst te valideren
- Compliance dashboard afgestemd op EUDR-workflows
Contactgegevens:
- Website: www.nadar.earth
- E-mail: info@nadar.earth
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/nadar-earth
9. Aidenvironment
Aidenvironment is geen technologisch platform in de gebruikelijke zin van het woord - ze hebben een realtime monitoringprogramma dat satellietgegevens combineert met onderzoek om illegale ontbossing te signaleren en te koppelen aan specifieke spelers in de toeleveringsketen. Hun rapporten komen vaak terecht bij maatschappelijke organisaties, journalisten of regelgevende instanties die bedrijven aansprakelijk willen stellen.
Hun focus ligt op transparantie en publieke druk. Of het nu gaat om het begrazen van vee, het verbouwen van soja of de productie van palmolie, ze traceren het kappen van land tot aan de bedrijven erachter en brengen die informatie naar buiten. Het is een ander model - minder gericht op dashboards, meer op impact. Dat maakt ze zeer relevant voor governance, due diligence en verantwoordingsplicht van NGO's.
Hoogtepunten:
- Verbindt ontbossingswaarschuwingen met grondstoffengerelateerde bedrijven
- Gebruikt door belangenbehartigers en media om verantwoording af te leggen
- Documenten over bosverlies door soja, palmolie en vee
- Ondersteunt inspanningen op het gebied van bosbeheer en openbaarmaking
Diensten:
- Satelliet- en veldgegevenstracering van landopruimingen
- Actoren in de toeleveringsketens van grondstoffen in kaart brengen
- Rapporten voor campagnes en onderzoeken van maatschappelijke organisaties
- Aangepaste datasets voor compliance of mediagebruik
Contactgegevens:
- Website: aidenvironment.org
- E-mail: eastafrica@aidenvironment.org
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/aidenvironment
- Instagram: www.instagram.com/aidenvironment
- Adres: Plot 99 Luthuli Avenue, Kampala, Oeganda
- Telefoon: +256 (0)393 20 88 17
10. Omdena
Omdena werkt op het snijvlak van AI en bosbewaking. In plaats van een vast platform te bieden, bouwen ze op maat gemaakte modellen voor machinaal leren die satelliet- en geospatiale gegevens verwerken om illegale houtkap op te sporen, verschuivingen in landgebruik te volgen en zelfs herbebossingsstrategieën aan te bevelen op basis van milieuomstandigheden.
Hun tools zijn licht, flexibel en vaak gebouwd in samenwerking met lokale belanghebbenden. Dat maakt ze zeer geschikt voor vroege innovatieprojecten of beleidsplanning waarbij snelheid en aanpassingsvermogen belangrijk zijn. Hoewel Omdena geen controle-instantie is, kunnen hun modellen worden ingepast in grotere inspanningen voor bosbescherming of ondersteuning bieden voor due diligence-workflows in het kader van raamwerken zoals de EUDR.
Hoogtepunten:
- Gebruikt AI om ontbossing te signaleren en toekomstig risico te voorspellen
- Aangepaste modellen getraind op satelliet- en ruimtelijke gegevens
- Detecteert vroegtijdige tekenen van illegaal landgebruik
- Beveelt herbebossingszones aan op basis van locatieanalyse
Diensten:
- Satellietbeeldanalyse voor real-time monitoring
- AI-gebaseerde modellering van factoren die ontbossing veroorzaken
- Detectie van handtekeningen voor illegale activiteiten
- Tools voor selectie en monitoring van herbebossingslocaties
Contactgegevens:
- Website: www.omdena.com
- Facebook: www.facebook.com/OmdenaAI
- Twitter: x.com/OmdenaAI
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/omdena
- Instagram: www.instagram.com/omdenaglobal
11. Farmforce
Farmforce helpt bedrijven traceerbaarheid vanaf de allereerste stap - de boerderij. Hun tools zijn ontwikkeld voor toeleveringsketens met veel kleine boeren, zoals cacao, koffie en palmolie, waar veldgegevens gefragmenteerd of verouderd kunnen zijn. Met behulp van satellietbeelden en mobiele veldverificatie maken ze het mogelijk om oogsten te koppelen aan in kaart gebrachte percelen en te bevestigen dat de herkomst niet afkomstig is van recent ontbost land.
Hun raamwerk, dat ze Integrated Enterprise Deforestation Monitoring noemen, combineert veldkartering, kwaliteitscontrole en auditklare documentatie. Het is vooral nuttig voor bedrijven die in verschillende regio's werken en die naleving van regelgeving zoals de EUDR moeten bewijzen zonder hun hele workflow opnieuw uit te vinden. Minder handmatige gegevensinvoer. Meer vertrouwen in uw gegevens.
Hoogtepunten:
- Verbindt de herkomst van gewassen met geverifieerde, ontbossingsvrije velden
- Ondersteunt traceerbaarheid voor kleine boeren in vroege toeleveringsketens
- Combineert satellietgegevens met mobiele veldvalidatie
- Ontworpen met EUDR due diligence in gedachten
Diensten:
- Veldkartering en validatie met behulp van satelliet- en mobiele instrumenten
- Traceerbaarheid van boerderij tot toegangspunt in de toeleveringsketen
- Op EUDR afgestemde prep voor nalevingsgegevens
- Kwaliteitsbeoordelingen en rapportage op veldniveau
Contactgegevens:
- Website: farmforce.com
- E-mail: info@farmforce.com
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/farmforce
- Adres: Tordenskiolds gate 2, 0160 Oslo, Noorwegen
12. Wereldwijde boswacht
Global Forest Watch (GFW) maakt bosgegevens open en toegankelijk - punt uit. Met hun platform kan iedereen, van overheden tot journalisten en nalevingsteams, bijna in realtime ontbossingswaarschuwingen bekijken. Het brengt radar, satellietbeelden en aangepaste datasets van over de hele wereld samen in één gebruiksvriendelijke interface.
Hoewel GFW niet specifiek is ontwikkeld voor EUDR-naleving, wordt het veel gebruikt als ondersteunende tool voor milieurisicocontroles. Teams kunnen historische basislijnen vergelijken, sourcingregio's overlappen en gegevens exporteren voor interne rapportage of openbare bekendmakingen. Het zal geen due diligence rapport voor je schrijven, maar het zal absoluut helpen om de gebieden te markeren die een nader onderzoek verdienen.
Hoogtepunten:
- Wereldwijd bosveranderingsplatform met publieke toegang
- Volgt ontbossing in bijna realtime met behulp van radar- en satellietgegevens
- Gebruikt door NGO's, onderzoekers en overheidsinstellingen
- Ondersteunt open monitoring en milieutransparantie
Diensten:
- Opsporen en in kaart brengen van ontbossing via satelliet
- Gebruiksvriendelijk dashboard met zoek- en filterfuncties
- Exporteerbare datasets per regio en tijd
- Dekking van wereldwijde naar lokale bosveranderingen
Contactgegevens:
- Website: www.globalforestwatch.org
- E-mail: Kaitlyn.Thayer@wri.org
- Facebook: www.facebook.com/globalforests
- Twitter: x.com/globalforests
- LinkedIn: www.linkedin.com/showcase/globalforestwatch
- Instagram: www.instagram.com/globalforests
13. Machtige aarde
Mighty Earth benadert ontbossing anders. Ze bouwen geen platforms of nalevingsdashboards - ze roepen slechte actoren op. Via hun Rapid Response-programma maakt Mighty Earth gebruik van satellietbeelden van bronnen zoals Global Forest Watch en gegevens uit de toeleveringsketen om vers bosverlies te identificeren en de namen van de betrokken bedrijven te noemen. Denk meer aan een waakhond dan aan een werkstroomhulpmiddel.
Hun doel is publieke verantwoording. Als een palmolieleverancier beschermd bos kapt of een sojahandelaar in verband wordt gebracht met landroof, publiceert Mighty Earth de bevindingen en dringt aan op actie. Hoewel hun rapporten geen officiële documenten zijn, voegen ze veel gewicht toe aan de druk die wordt uitgeoefend, vooral wanneer bedrijven ontbossingsvrije inkoopclaims proberen te handhaven onder raamwerken zoals de EUDR.
Hoogtepunten:
- Koppelt ontbossing aan specifieke bedrijven in de landbouw
- Omvat toeleveringsketens voor palmolie, soja, rundvlees en cacao
- Gebruikt satellietbeelden in combinatie met het traceren van de toeleveringsketen
- Gericht op Latijns-Amerika en West-Afrika
Diensten:
- Maandelijkse controle van grondstofgerelateerd bosverlies
- Rapid Response-rapporten gekoppeld aan toeleveringsketens van bedrijven
- Openbare controlelijsten van milieuovertreders
- Toeleveringsketen in kaart brengen voor verantwoording van landgebruik
Contactgegevens:
- Website: mightyearth.org
- E-mail: inquiry@mightyearth.org
- Facebook: www.facebook.com/StandMighty
- LinkedIn: www.linkedin.com/company/mightyearth
- Instagram: www.instagram.com/standmighty
- Telefoon: (771) 772-3434
Conclusie
Het monitoren van ontbossing heeft een lange weg afgelegd. Wat vroeger afhankelijk was van incidentele veldrapporten of satellietfoto's is nu een netwerk van tools - sommige open, sommige gepatenteerd - die allemaal één doel nastreven: het elimineren van blinde vlekken in hoe land wordt gebruikt en ontgonnen.
Regelgeving zoals de EUDR heeft van traceerbaarheid een wettelijke vereiste gemaakt, geen nice-to-have. En met die verschuiving is het niet de vraag of er tools bestaan, maar of bedrijven ze op de juiste manier willen gebruiken. Van validatie op veldniveau tot openbare controlelijsten, elk van de leveranciers in dit artikel voegt een ander stukje toe aan de puzzel. Sommigen richten zich op naleving, anderen op zichtbaarheid of druk. Maar samen hebben ze geholpen om de kloof tussen ontbossing en iemand die er verantwoordelijk voor wordt gehouden te verkleinen.
Voor bedrijven die actief zijn in toeleveringsketens met een bosrisico gaat het niet langer alleen om het verzamelen van gegevens - het gaat erom te bewijzen dat je het werk hebt gedaan om ernaar te handelen.
